dr hab.  Janusz Smaza, prof. ASP

Opublikowano 19 stycznia 2021

Zrealizowane dzieła konserwatorskie, restauratorskie i inne 

 

(indywidualne i zespołowe, z byłymi nauczycielami – mistrzami zawodu i własnymi wychowankami) m. in.:

1981 – 1995 zespoły zabytków mniejszości narodowych w Polsce płd.-wsch., XVIII-XX w. (ponad 3 tysiące pomników nagrobnych i przydrożnych) – inicjator, organizator i współwykonawca prac

1984 – 1990 zespoły nagrobków z cmentarzy warszawskich, XIX – XX w. – prace indywidualne i zespołowe

1989 – 1996 wystrój architektoniczno-rzeźbiarski pałaców warszawskich, XVIII – XX w. – prace zespołowe

1990 – 1996 wystrój architektoniczno-rzeźbiarski sanktuarium na Jasnej Górze,  Częstochowa, XVI – XX w. – prace zespołowe

1995 – 2000 udział w misjach archeologicznych i architektoniczno-konserwatorskich organizowanych przez Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w: Egipcie: Aleksandria, II w p.n.e. – II w. n.e.; Teby, XIV w. p.n.e., Libanie – Shim, II w. p.n.e.; Syrii – Huarte II w. n.e.

od r. 1990 tereny wschodnie i północne dawnej Rzeczypospolitej Polskiej: prace zabezpieczające, profilaktyczne, konserwatorskie, restauratorskie, rekonstrukcyjne i inne (prace indywidualne i zespołowe), m. in.:

UKRAINA

Żółkiew, kolegiata, XVII-XIX w., kościół podominikański, XVII-XVIII w., zamek królewski, portal bramy głównej, XVI-XVII w.

Lwów, katedra ormiańska, XIX w.

Lwów, rzymskokatolicka bazylika metropolitalna, XV-XX w.,

Kamieniec Podolski, katedra, XV-XVIII w., minaret XVII w., kościół podominikański, XV-XVIII w.

Świrż, kościół (obecnie cerkiew grecko-katolicka), XVII w.,

Dunajew, kościół, XVII w.,

Otynia, kościół, XIX w.,

Mikulińce, kościół, XVIII w.,

Ołyka, kolegiata rzymskokatolicka XVII-XIX w.,

Hodów, pomnik upamiętniający bitwę husarii polskiej z Tatarami, XVII w.

Cmentarze:

Kołomyja, pomnik Ofiar Kosaczowa, XX w.

Pawłów, nagrobek K. Ujejskiego i jego żony, XIX w.

Krzemieniec, nagrobek S. Becu – matki J. Słowackiego, XIX w., nagrobek malarza J. Pitschmana, XIX w.

Stare Sioło, nagrobek gen. R. Wybranowskiego, XIX w.

Wirliw (d. Urłów), nagrobek kompozytora i muzyka K. Lipińskiego, XIX w.

Lwów, Cm. Łyczakowski, grobowiec rodziny Herbertów, XX w.

Lwów, Cm. Łyczakowski, nagrobki i grobowce – projekt międzynarodowy, wieloletni – organizacja i nadzór ze strony polskiej (od 2008 r.)

Pomniki żołnierzy z I wojny światowej i z roku 1920 w Łopatyniu, Rohatyniu, Rafajłowej

Pomniki i upamiętnienia A. Mickiewicza w: Dobromilu, Drohobyczu, Kołomyi, Truskawcu

BIAŁORUŚ

Nieśwież, kolegiata XVI-XIX w.

Nowogródek, fara, XVII w.

Grodno, kościół s.s. Brygidek, XVII w.

Cmentarze:

Smolany, nagrobek T. Zana i jego rodziny, XIX w.

Kobryń, nagrobek rodziny A. Mickiewicza, XIX w.

Mohylew, kaplice i nagrobki rodzin: Ciechanowieckich, Żuków, Sianorzęckich i innych, XIX-XX w.

Horodniki, nagrobek Jędrzeja  Śniadeckiego i żony, XIX w.

LITWA

Cmentarze:

Wilno, cmentarz na Rossie, pomnik marszałka J. Piłsudskiego, XX w.

Wilno, cmentarz na Rossie, nagrobki: Euzebiusza Słowackiego oraz Augusta Becu, Feliksa Tańskiego, Konstantego Jeleńskiego XIX w.

Wilno, Cmentarz Św. Piotra i Św. Pawła („Słoneczny”), nagrobek ks. Zygmunta Lewickiego, XX w.

Wilno, Cmentarz Antokolski, nagrobek Mariana i Marii Zdziechowskich, XIX-XX w.

Cmentarze, kwatery, nagrobki, pomniki żołnierzy z I wojny światowej i lat późniejszych w: 

Hoduciszkach, Marcinkańcach, Mejszogole, Niemenczynie

ŁOTWA

Cmentarze:

Drycany, nagrobki rodziny G. Manteufflów, XIX w.

Taunaga, nagrobki rodziny Manteufflów i inne, XIX w.

ROSJA

Kaliningrad, katedra XV-XX w.

Sankt Petersburg, kościół Św. Katarzyny, XVIII-XIX w.

 

od r. 1999

– inne kraje Europy:

prace zabezpieczające, konserwatorskie, restauratorskie, rekonstrukcyjne i inne na  polskich cmentarzach lub indywidualnych nagrobkach i pomnikach oraz zabytkach, m. in. na terenie:

Austrii, Mauthausen – pomnik na terenie hitlerowskiego obozu koncentracyjnego, XX w.

Francji, Paryż, cmentarze: Pere Lachaise – nagrobek F. Chopina, XIX wiek, Montmartre – nagrobki Wielkiej Emigracji: „Przed Twe Ołtarze”, „Orła i Krzyża”, „J. Lelewela”, XIX w. Paryż, Biblioteka Polska, kolekcja rzeźb XVIII-XX w.

Mołdawii, Bierezowka/Ataki – pomnik w miejscu śmierci hetmana i kanclerza St. Żółkiewskiego, XIX w.;  Mindic, kaplica grobowa rodziny Ohanowskich, XIX w.

Polski, Milanówek, dorobek rzeźbiarski J. Szczepkowskiego, XX w.

Polski, Chmiele, płyta nagrobna F. Orlickiej przy kościele (d. cerkwi) XVII w.

Rumunii, Kirlibaba, pomnik nagrobny kpt St. Strzeleckiego i jego współtowarzyszy, XX w.

Szwajcarii, Rapperswil, pomnik „Kolumna Barska”, XIX-XX w., nagrobek W. I. K. Platerów oraz H. Bukowskiego, XIX-XX w.; 

Szwajcarii, Zuchwil, Solotur, pomnik nagrobny Tadeusza Kościuszki i zabytki w muzeum im. Tadeusza Kościuszki

Włoch, Rzym, cm. Campo Verano, m. in. grobowiec artystów: A. Gierymskiego, A. Madeyskiego, W. Brodzkiego, J. Bogdanowicz, XX w. od r. 2016

Polska, Litwa, Białoruś, materialne dziedzictwo Tatarów (cmentarze)

od  r. 1984

Projekty  konserwatorskie: ekspertyzy, opinie, zalecenia, wytyczne, notatki i programy konserwatorskie dotyczące indywidualnych zabytków oraz całych zespołów zabytków – mniejszości narodowych na terenie Polski oraz świadectwa polskiego dziedzictwa kulturowego i mniejszości narodowych na terenie Polski (ponad kilkadziesiąt opracowań)

od  r. 1994

Projekty  konserwatorskie: ekspertyzy, opinie, zalecenia, wytyczne, notatki i  programy konserwatorskie dotyczące indywidualnych zabytków oraz całych zespołów zabytków – świadectwa polskiego dziedzictwa kulturowego poza granicami kraju (kilkaset opracowań w ponad 20 krajach),  m. in.: Austria, Belgia, Białoruś, Chile, Czechy, Francja, Izrael, Liban, Libia, Litwa, Łotwa, Mołdawia, Naddniestrzańska Republika Mołdawska, Niemcy, Szwajcaria, Rosja, Tanzania, Turcja, Turkmenistan, Ukraina, Włochy, Rumunia

 

Wystawy zbiorowe i indywidualne, m. in.:

„Konserwacja zabytków ludowej kamieniarki w Beskidzie Niskim, Bieszczadach i Roztoczu”, (dorobek Społecznej Komisji Opieki nad Zabytkami Sztuki Cerkiewnej przy ZG TONZ), 1994-1995, m. in. w Krakowie, Warszawie, Sopocie, Lwowie, Kijowie 

„Sztuka konserwacji” – prezentacja dorobku członków ZPAP w Warszawie (wystawa cykliczna – coroczna, realizacje indywidualne), udział od 2002

 „Powinność i bunt – Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 1944-2004” (dorobek konserwatorski studentów i absolwentów w kolegiacie w Żółkwi, Ukraina), prezentacja w Zachęcie, Warszawa, 2004 

 „Świątynie Kresów. Konserwacja – Restauracja”, Warszawa, ul. Czerniakowska 178A, Centrum im. J. Nowaka-Jeziorańskiego, 11.07-3.10.2013, Przemyśl, 6.06-6.07.2014, wystawa  indywidualna