W historii sztuki polskiej Jóżef Buchbinder (1839–1939) zapisał się jako malarz religijny, oddany mistycznemu kierunkowi malarstwa. Tematykę sakralną, inspirowaną motywami epoki renesansu, łącząc z tradycjami narodowymi. Obrazy Buchbindera do tej pory nie zostały podane badaniom technologicznym na szerszą skalę, a jedyna poświęcona mu publikacja pochodzi z 1910 r. Buchbinder jako artysta o wykształceniu i warsztacie akademickim. Wiele obrazów znajdowało się w ołtarzach kościołów w Warszawie, część z nich uległa zniszczeniu podczas II wojny światowej.

W ramach zadania badawczego wykonywano badania analityczne, technologiczne  nad obrazami Józefa Buchbindera w Bazylice św. Rodziny w Studziannej - Poświętnem oraz Kościoła św. Jana Chrzciciela w Cegłowie. Badaniom podano trzy obrazy ołtarzowe (Św. Walenty i Chrzest Chrystusa ze Studziannej oraz Przemienie Pańskie z Cegłowa). Pobrano mikropróbki do analiz stratygraficznych, identyfikacji pigmentów i spoiw.  Wykonano analizy składu pierwiastkowego przy pomocy skaningowego mikroskopu elektronowego sprzężonego z mikrosondą elektronową EDS (analiza SEM-EDS).  Ponadto w realizacji zadania badawczego zastosowano nieniszczące metody obrazowania, wykorzystujące promieniowanie ultrafioletowe (w ramach zadania zakupiono sprzęt do wykonywania zdjęć w ultrafiolecie i luminescencji wzbudzonej światłem UV), podczerwone (ocena warstw spodnich przy użyciu reflektografii w podczerwieni), zdjęcia w świetle widzialnym (VIS) oraz mikro- i makrofotografia.

W ramach projektu przygotowywane jest również praktyczne wykorzystanie wyników badań w postaci rekonstrukcji zniszczonego obrazu Józefa Buchbindera Komunia Apostołów z ołtarza bocznego w lewym transepcie kościoła Wszystkich Świętych w Warszawie. Na tym etapie projektu opracowano rysunkową wersję kompozycji zrekonstruowaną na podstawie archiwalnego zdjęcia oraz analizy stylistycznej i technologicznej innych jego obrazów.

Józef Buchbinder, Przemiennie Pańskie

Józef Buchbinder, Chrzest Chrystusa

 

Józef Buchbinder, Św. Walenty

 

 

Józef Buchbinder, Immaculata, 1885 r.

Wygląd próbki w świetle elektronów wstecznie rozproszonych SEM-BSE.Zaobserwowano żółtokremową zaprawę z widocznymi włóknami (podobrazia?). Wierzch próbki znacznie jaśniejszy, zatem możliwe dwie warstwy (zaprawy?).

Wniosek. Warstwa zawiera biel barytową, ołowiową oraz kredę.

spód zaprawy:

wierzch zaprawy:

autor badań: dr inż Elżbieta Jeżewska

autor zdjęć: dr Mateusz Jasiński

Badania nad obrazami Józefa Buchbindera przeprowadzono w ramach badań statutowych "Zastosowanie innowacyjnych środków w dokumentacji, badaniach i konserwacji obiektów zabytkowych", nr. 20/19, kierownik dr Rafał Nijak